Od nas się zaczęło

Dziewięćdziesiąt dwa lata temu pierwszą kolejkę w swojej jakże ciekawej i niejednoznacznej historii rozegrała polska liga.

Pierwsze w historii mistrzostwa Polski w piłce nożnej zostały rozegrane w 1920 roku, jednakże rozgrywki nie zostały ukończone, albowiem Polacy musieli odeprzeć nacierającą na odbudowywany kraj bolszewicką agresję. W latach 1921-1926 odbywały się mistrzostwa w formie wpierw eliminacji regionalnych, następnie rozgrywano turniej finałowy mistrzostw Polski. Pierwszym zwycięzcą została Cracovia, następnie pięciokrotnie z rzędu mistrzowski laur przypadł drużynie Pogoni Lwów.

System rozgrywek, który preferowano w Polsce na początku trzeciej dekady dwudziestego wieku był jednak rozwiązaniem wręcz anachronicznym. Cała Europa toczyła bowiem walkę o mistrzowskie tytuły w systemie ligowym. Pomysł założenia ligi pojawił się w głowie włodarzy ówczesnych klubów w połowie lat dwudziestych. Wydawać by się mogło, że rozwiązanie, które zapewni krajowej piłce nożnej ewidentny rozwój spotka się z ogromnym zainteresowaniem wszystkich klubów piłkarskich. Okoniem do tego pomysłu stanął jednak założony w 1919 roku Polski Związek Piłki Nożnej, w którym pierwsze skrzypce w tamtych czasach odgrywali działacze Cracovii. Największym inicjatorem powstania ligi były z kolei kluby lwowskie.

W grudniu 1926 roku w Krakowie doszło do spotkania trzynastu klubów, które zamierzały utworzyć ligę piłkarską. W Mieście Królów Polski pojawili się przedstawiciele: Pogoni, Czarnych i Hasmonei ze Lwowa, Polonii, Legii i Warszawianki ze stolicy, ŁKS-u i Klubu Turystów z Łodzi, Wart Poznań, TKS Toruń, Ruchu Hajduki Wielki, 1FC Katowice i Wisły Kraków. Miejsce w lidze zaproponowano także Cracovii, ta jednak odrzuciła ofertę pozostałych klubów. W jej miejsce zagrała Jutrzenka Kraków.

To właśnie z tym ostatnim zespołem Biała Gwiazda stoczyła swój pierwszy ligowy pojedynek. Odbył się on w niedzielę 3 kwietnia 1927 roku na stadionie Jutrzenki Kraków, który był zlokalizowany w okolicy dzisiejszej ulicy Miechowskiej. Mecz rozpoczął się o godzinie 15:45 i jak można przeczytać w relacji z Ilustrowanego Kuryera Codziennego (pisownia oryginalna) mimo przenikliwego chłodu na stadion przyciągnął on prawie dwa tysiące ludzi. Znamiennym jest fakt odmienności w opiniach na temat frekwencji. Dla dziennikarzy sympatyzującego z Wisłą IKC było to aż dwa tysiące, z kolei „Przegląd Sportowy” popierający Cracovię i PZPN liczbę kibiców na trybunach i „tą całą ligę” po prostu wyszydził. Polityka Panie, jak mawia klasyk…

Samo spotkanie przebiegało zgodnie z powszechnymi oczekiwaniami, czyli pod dyktando Wisły. Zawodnicy Białej Gwiazdy wygrali 4-0, a autorami bramek tamtego dnia zostali Stanisław Czulak, dwukrotnie Józef Adamek i Henryk Reyman. Inauguracyjny wynik był zapowiedzią dobrego sezonu, tak też te rozgrywki dla Wisły Kraków się zakończyły. Piłkarze w czerwonych koszulkach de facto pod wodzą swojego kapitana Henryka Reymana (Wisła grała bez trenera) zdobyła pierwsze w historii ligowe Mistrzostwo Polski, a sam Reyman zakończył sezon z koroną króla strzelców po zdobyciu 37 goli, co do dzisiaj jest wynikiem w ekstraklasie niepobitym.

W grudniu 1927 roku doszło do spotkania, na którym PZPN zaakceptował powstanie ligi. Zagrała więc w niej także Cracovia, dzięki czemu mogło dojść do pierwszych w historii ligowych derbów w sezonie 1928. 9 września 1928 roku na stadionie Wisły Pasy przegrały aż 1-5, a Wisła obroniła mistrzostwo.